Crisiscommunicatie in België

Storm tijdens Pukkelpop, schietpartij in Luik, treinongeval in Wetteren… België kent net als Nederland rampspoed, waarbij crisiscommunicatie van groot belang is. Hoe pakt ons buurland de overheidscommunicatie aan bij catastrofes?

Bij elke ramp gebruiken burgers tegenwoordig de sociale media voor snelle en directe informatieverzameling of -verspreiding. Even zoeken op Twitter of Facebook en vaak weet je al binnen korte tijd wat er speelt en waarom er zoveel sirenes afgaan of wat die rookwolk in de verte betekent. Overheden hebben er dus alle belang bij aanwezig te zijn op de sociale media en ze in te zetten in hun crisiscommunicatie.

Om de bevolking in geval van een noodsituatie te informeren, maken nationale overheden gebruik van alle mogelijke en beschikbare kanalen. Sociale media zijn kanalen zoals alle andere (radio en TV, website, sirenes, flyers et cetera), maar met specifieke kenmerken:

• eigen gebruiksfilosofie
• directe interactie met de burgers

Om de bevolking te informeren over de risico’s, de noodplannen en de dringende aanbevelingen in noodsituaties vullen ze de andere alarmerings- en informatiekanalen aan.

Informeren, reageren of geruststellen: in noodsituaties dragen de sociale media bij tot een snelle en doelgerichte communicatie. De snelheid mag natuurlijk niet ten koste gaan van de juistheid van de informatie; dat geldt trouwens ook voor de andere vormen van crisiscommunicatie. Het gebruik van de sociale media vergt derhalve een duidelijke en efficiënte organisatie.

Crisiscentrum

In België heeft het Crisiscentrum, dat behoort tot de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken, al in 2007 een “Leidraad Crisiscommunicatie” uitgebracht met praktische en organisatorische tips voor de communicatie in noodgevallen en voor noodplannen. In november 2013 is daar de brochure Sociale Media in Crisiscommunicatie aan toegevoegd. November 2014 volgde het document Communiceren over risico’s, als aanvulling op de in 2007 verschenen leidraad.

De brochure Sociale Media staat bol van de definities en tips. Wat is Twitter, YouTube, LinkedIn, Facebook of Yammer? En wanneer en waarvoor worden ze ingezet? Uitleg over het opzetten van een zogeheten “dark site” op Tumblr en tips voor de inzet daarvan.

Het document Communiceren over risico’s borduurt daarop voort en geeft de bestuurders richtlijnen voor de crisiscommunicatie, waarbij de slogan ““Geïnformeerd. Voorbereid. Samen” een grote rol speelt. “Overheden en burgers moeten immers samen handelen om een antwoord te bieden op de risico’s in onze maatschappij”, zo stellen de samenstellers van het document.

Burgers

De drie publicaties zijn bedoeld om de betrokken overheden te helpen bij het structureren, organiseren en realiseren van de informatie ter voorkoming van risico’s en voor de veiligheid van de bevolking. De informatievoorziening van de Belgische overheid is erop gericht burgers over de diverse risico’s die hen omringen in te lichten, zodat ze zelf stappen kunnen zetten naar een betere kennis en voorbereiding op mogelijke noodsituaties.

Websites

Daarvoor zijn drie websites opgezet:

• offon.be (om het risico op stroomonderbrekingen te verminderen)
• winterklaar.be (informatie over stroomgebruik en stroomtekort in de winter)
• en het risicoportaal risico-info.be (over risico’s waarmee de bevolking kan worden geconfronteerd)

De Belgische overheid richt zich dus vooral op het principe van “voorkomen is beter dan genezen” en zet sociale media in bij rampen. Niets nieuws zou je zeggen. Op het risicoportaal risico-info.be bijvoorbeeld op dit moment informatie over ebolakoorts, griep, overstroming, storm of koudegolf.

Meer over dit onderwerp in de volgende blog “Nieuwe” overheidscommunicatie in België, die binnenkort op deze site verschijnt. Waarbij het woord “nieuwe” niet voor niets tussen aanhalingstekens staat…